برای اکثر مردم  فهم تفاوت روانپزشک و روانشناس  دشوار است.حتی این عدم درک در بین طبقه تحصیل کرده و ممتاز جامعه هم مشاهده میشود که نمونه آنرا در فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی هم میتوان دید.

  مثلا در فیلمها  به غلط گفته میشود:

  -مگه من دیوانه ام که به روانشناس مراجعه کنم در حالیکه باید گفته شود،مگه من دیوانه ام که به روانپزشک مراجعه کنم.

   -یا به غلط گفته میشود،تو دیوانه ای باید بری پیش روانشناس در حالیکه باید گفته شود،تو دیوانه ای باید بری پیش روانپزشک.چون افراد روانپریش یا مجنون  به روانپزشک و متخصص اعصاب و روان باید ارجاع شوند نه روانشناس.

روانشناسی یکی از رشته های علوم انسانی است و موضوع آن مطالعه رفتار و فرایندهای ذهنی است اما روانپزشکی از شاخه های پزشکی محسوب میشود و هدف آن تشخیص و درمان اختلالات روانی است که البته این هدف فقط در رشته روانشناسی بالینی دنبال میشود که البته با این تفاوت که روانشناس بالینی در درمان از دارو استفاده نمیکند بلکه از متدهای روانشناسی بهره میگیرد.لذا کار روانپزشک تجویز دارو برای بیمار است.در حالیکه روانشناس به آموزش،تعلیم و تربیت،رواندرمانی و آموزش شیوه های صحیح تفکر و رفتار می پردازد.تفاوتهای زیر را  بین روانشناس و روانپزشک میتوان نام برد:

1. روانپزشک برای بیمارش دارو تجویز میکند در حالیکه روانشناس بالینی با روشهای رواندرمانی و گفتگو و آموزش …به درمان بیماری اقدام میکند.
2. روانپزشک با بیماریهای شدید روانی یا جنون هم سر و کار دارد در حالیکه روانشناس با بیماریهای روانی غیر از جنون کار میکند مثل اضطراب ،وسواس،پانیک،فوبیاو اختلالات شخصیت.
3. روانپزشک میتواند بیمار را در بیمارستان بستری کند و برای درمان او  از دارو و الکتروشوک استفاده میکند ولی روانشناس حق این کار را ندارد.
4. روانپزشک در درمان بیماریها روی علل فیزیولوژیک تاکید دارد در حالیکه روانشناس روی عوامل یادگیری و تجارب کودکی تاکید میورزد.
5. روانشناس علاوه بر درمان قادر به مشاوره های خانواده و زوجدرمانی هم هست در حالیکه روانپزشک در این زمینه تخصص  ندارد.روانشناسی علم وسیعی است که بیش از ۲۰ رشته تخصصی را شامل میشود و همه مباحث آن در مورد بیماری نیست مثل روانشناسی ورزش،روانشناسی مدیریت،روانشناسی رشد و کودک،روانشناسی کار و…در حالیکه روانپزشک که از اسم آن هم پیداست(پزشک) کارش تجویز دارو برای درمان بیماری است.
6. سوال دیگر مردم فرق روانشناس و روانکاو است.روانکاو همان روانشناس است.در روانشناسی رشته های تخصصی وجود دارد و یکی از رویکردهای موجود در روانشناسی بالینی رویکرد روانکاوی است که روی ناخودآگاه تاکید دارد و علل مشکلات روانی را به سالهای اول زندگی مربوط میداند که بنیانگذار آن زیگموند فروید بوده است.به مقاله دیگری در این سایت رجوع کنید در خصوص روانکاوی.
7. در پایان اشاره شود که در بیمارستان روانی یا بخش اعصاب و روان ، روانپزشک و روانشناس بالینی با هم همکاری دارند و روانشناس در مصاحبه و تشخیص میتواند به روانپزشک کمک کند.حتی در درمان بیماران سایکوز میتواند با روشهای روانشناختی خصوصا روشهای رفتار درمانی موثر باشد ولی اصل درمان بر عهده روانپزشک است و رئیس تیم درمانی که شامل روانپزشک،روانشناس،مددکار اجتماعی و پرستار روانی است بر عهده روانپزشک است(ضمنا اشاره شود اینجانب در بخش اعصاب و روان به مدت دوسال کار کردم و از نزدیک شاهد درمان بیماران  سایکوز یا روانپریش و نیز بیماران نورز یا روان نژند در بیمارستان بقیه ا… تهران ، بودم و با بهترین متخصصان روانپزشک مثل دکتر ابهری،دکتر مهدی بینا،و دکتر فرهادی و دکتر نوربالا کار کردم و برای همه همکاران روانپزشک احترام زیادی قائل هستم و هنوز هم این همکاری و ارجاع بیمار به روانپزشک مثل دکتر شمس انصاری و دکتر سمنانی ادامه دارد و هیچ تعصبی ندارم و معتقدم که درمان بیمار باید با همکاری این دو تخصص انجام شود…).دکتر دارابی.
   

1. کلمات کلیدی=فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی- فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی.فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی.فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی.فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی فرق روانشناس و روانپزشک.تفاوت روانشناس و اعصاب و روان.فرق روانشناس و روانکاو.تفاوت روانکاو، روانپزشک یا اعصاب و روان و روانشناس بالینی.

طرحواره درمانی در تهران.دکتر دارابی متخصص طرحواره درمانی و شناختدرمانی در تهران.

طرحواره درمانی چیست؟

رواندرمانی طرحواره ای یکی از تئوریهای شناختی یا شناخت درمانی است که توسط دکتر جفری یانگ ارائه شده است.در این تئوری روی سازه های شناختی که طرحواره(scheme) نامیده میشود تاکید میشود.این سازه های شناختی از دوران کودکی در اثر تعامل بین سرشت یا مزاج(جنبه های ارثی و ژنتیک شخصیت) و عوامل محیطی یا اکتسابی شکل میگیرد.در این تئوری فرض بر این است که بعد از تولد با توجه به جو خانواده و نوع تعامل والدین با کودک و در صورت مساعد نبودن موارد فوق ، طرحواره هایی شکل میگیرد.برای مثال اگر مادر طرد کننده و سرد باشد این ذهنیت در کودک شکل میگیرد که آدمها طرد کننده و به لحاظ عاطفی محروم کننده هستند و در واقع کودک وارد حوزه بریدگی و طرد میشود و طرحواره هایی مثل رهاشدگی و محرومیت عاطفی شکل میگیرد که زمینه اختلال شخصیت مرزی یا بردرلاین و اختلال شخصیت پارانویید میشود.و یا اگر والدین ایراد گیر،عیب جو و سختگیر باشند طرحواره معیارهای سختگیرانه شکل میگیرد که زمینه ساز اختلال شخصیت وسواسی خواهد شد.البته در شکل گیری طرحواره ها عوامل ژنتیک و آمادگیهای مزاجی هم نقش دارد،ولی با این حال بر نقش عوامل محیطی و اکتساب تاکید بیشتری میشود..

-طرحواره یا اسکیما در این تئوری به معنی الگوهای فکری و فرضها در مورد واقعیات جهان بیرونی است.بعد از تولد آنچه کودک میبیند و تجربه می کند را به عنوان واقعیت تلقی می کند در حالیکه واقعیت در این معنا چیز دیگری است.به  عنوان مثال کودک بعد از تولد از آدمهای دور و برش رفتارهای خاصی را مشاهده میکند مثلا پدر با مادر رفتار تنبیه کننده ای دارد،کودک توسط بزرگترها طرد و تحقیر میشود،در سنین بالاتر حتی تنبیه جسمانی هم میشود .از محبت و تحسین و توجه هم خبری نیست،مادر گاهی شاد و گاهی غمگین و عصبانی است،برادر و خواهرهای بزرگتر دائم با هم درگیری دارند و یکدیگر را مورد تمسخر قرار میدهند،والدین هم دائم از بچه ها ایرادگیری کرده و آنها را مورد اهانت قرار میدهند و…حال انتظار دارید که این کودک چه تصوری از دنیایی که وارد آن شده است را داشته باشد.در اینجاست که طرحواره ها شکل میگیرد.طرحواره در این تئوری به معنای الگوهای ذهنی معیوب است نه به آن مفهومی که پیاژه و سایرین استفاده کردند.دکتر یانگ طرحواره درمانی را اینگونه توصیف میکند:

ST is an innovative integrative approach for personality disorders and treatment-resistant patients. ST integrates elements of cognitive therapy, behavior therapy, object relations, and gestalt therapy into one unified, systematic approach to treatment. SchemaTherapy has shown remarkable results in helping people change patterns which they have lived with for a long time, even when other methods and efforts have been unsuccessful

 -جفری یانگ به ۱۸طرحواره در ۵حوزه اشاره میکند که برای هر یک از این طرحواره ها رواندرمانی و راهکارهای خاصی را ارائه میدهد.این نظریه تلفیقی از شناخت درمانی ، رفتاردرمانی ، شفای کودک درون(در بخش تجربی و تصویر سازی ذهنی کودک) و حتی روانکاوی است و انگار گزیده ای از بهترین بخشهای تئوریهای  رواندرمانی است(آنچه خوبان همه دارند تو یکجا داری).

  -در روش رواندرمانی بیمار و درمانگر هر دو فعال هستند.تکالیف خانگی خاصی به بیمار ارائه میشود و جلسات درمانی گاهی شکل آموزش به خود میگیرد و رواندرمانگر به بیمار در مورد طرحواره هایش که بر اساس اجرای تست حاصل شده است ، توضیح میدهد و در پایان مفهوم سازی کرده و نحوه پدید آیی طرحواره و اثر فعلی آنرا به بیمار تفهیم میکند.لذا ایجاد بینش که از اهداف اصلی روانکاوی است به این شکل در بیمار ایجاد میشود ولی به بینش ختم نمیشود بلکه با تمرینهای رفتاری و خصوصا تصویرسازی ذهنی و …ادامه می یابد.

  -طول رواندرمانی نسبتا طولانی است و حتی به ۲سال و بیشتر هم میرسد که البته بستگی به شدت بیماری و آمادگی بیمار برای درمان دارد و انگیزه و هوش بیمار و خصوصا هوش هیجانی بسیار مهم است.

  -همانگونه که بیان شد این روش درمانی عمدتا در مورد اختلالات شخصیت استفاده میشود و در صورت وجود اختلال شخصیت بر اساس معیارهای دی.اس.ام. یا تستهای استاندارد اختلال شخصیت میتوان از این روش درمانی استفاده کرد.خوشبختانه کتابهای دکتر یانگ توسط روانشناسان ایرانی ترجمه شده است که جا دارد از مترجمان و مولفان ایرانی تشکر و قدردانی شود.من به شخصه از این کتابها بی نهایت استفاده کردم و اکنون تئوری درمانی فوق را روی بیمارانی که نیاز به این روش درمانی دارند پیاده میکنم و تا کنون نتایج نسبتا خوبی حاصل شده است .به تجربه دیده ام استفاده از این تئوری در کنار هیپنوتراپی برای تصحیح طرحواره ها و تغییر ذهنیتهای کودک آسیب پذیر ،محافظ بی تفاوت، والد ناکار آمد و …بی نهایت موثر بوده است.

دکتر دارابی (روانشناس و رواندرمانگر).

================

طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.مرکز شناخت درمانی در تهران،شناخت درمانگر خوب در غرب تهران،شناختدرمانگر با تجربه در تهران،یهترین شناختدرمانگر تهران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.مرکز شناخت درمانی در تهران،شناخت درمانگر خوب در غرب تهران،شناختدرمانگر با تجربه در تهران،یهترین شناختدرمانگر تهران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.مرکز شناخت درمانی در تهران،شناخت درمانگر خوب در غرب تهران،شناختدرمانگر با تجربه در تهران،یهترین شناختدرمانگر تهران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.طرحواره درمانی چیست؟،طرحواره درمانی در ایران،طرحواره درمانگر در تهران،متخصص طرحواره درمانی در تهران،رواندرمانی طرحواره محور،طرحواره درمانی چگونه است؟،تخصص طرحواره درمانی.طرحواره درمانی،طرحواره درمانگر در تهران.در ایران.مرکز شناخت درمانی در تهران،شناخت درمانگر خوب در غرب تهران،شناختدرمانگر با تجربه در تهران،یهترین شناختدرمانگر تهران.