بیماری اسکیزوفرن یا شیزوفرن( schizophrenia) شایعترین بیماری روانی از نوع سایکوز (psychosis)یا روان پریشی(جنون) تلقی میشود.در تعریف سایکوز یا اختلالات روان پریشی اینگونه آمده است،مجموعه ای از سمپتومهای متفاوت که میتوانند در فرد ترس و سردر گمی به وجود آورند که دو مورد از سمپتومهای اصلی آن هذیان و توهم است(منبع:کتاب آسیب شناسی روانی بر اساس DSM5 ،نشر ساوالان،۱۳۹۲٫ترجمه و تالیف دکتر حمزه گنجی،صفحه ۴۷۴).
هذیان(DELUSION) عبارت است از باور یا باورهای غلط نسبت به یک واقعیت موجود،مثلا فرد مدعی میشود که توسط ماه و ستارگان کنترل میشود،یا فرد مهمی است و همه در حال حسادت کردن و ضربه زدن به او هستند.
توهم(HALLUCINATION) عبارت است از درک بدون محرک واقعی و خارجی.برای مثال بیمار معتقد است که افرادی با او حرف میزنند و او صدای آنها را میشنود،و یا موجودات ترسناکی را میبیند که برای او وحشتناک است ولی اطرافیان او این موارد را نمیشنوند و نمیبینند.
بیماری اضطراب و اختلال استرس چیست؟
بر اساس شواهد پژوهشی و بالینی ،اضطراب شایعترین بیماری روانی در ایران است.حال اضطراب چیست؟
اضطراب عبارت است از ترس مبهم.در حالت اضطراب بیمار نگرانیهای بی دلیل دارد،یعنی بی دلیل نگران است و انگار اتفاقی در حال وقوع است.به این دلیل در دسته بندی انجمن روانپزشکان امریکا آنرا اضطراب شناور یا تعمیم یافته(jeneralized anxiety) لقب دادند.در اضطراب شناور یا تعمیم یافته بیمار از هر فعالیتی هراس دارد.مثلا در مسافرت،در امتحان دادن،در خرید کردن و …نگران است و انگار همیشه اتفاقی در حال وقوع است.بیمار مضطرب دایم در حالت گوش به زنگی به سر میبرد و انگار اتفاقی در حال وقوع است.
افراد دارای اختلال شخصیت منفعل مهاجم افرادی هستند که قادر به ابراز وجود نیستند و از نه گفتن هراس دارند.این افراد خشم خود را بطور مستقیم ابراز نمیکنند بلکه به شکل انفعالی خشم خود را بروز میدهند،مثلا کم کاری میکنند و یا غر میزنند.
بهترین توصیف از شخصیتهای منفعل – مهاجم این است که این افراد بلی میگویند و به نه عمل میکنند، آنان پرخاشگری پنهانی خود را بصورت انفعال ، عدم کارایی ، رفتارهای منفی و فراموشی عمدی نشان میدهند؛ اما برای این رفتارهای منفی خود دلیل تراشی (Rationalization) میکنند و اشتباه را به دیگران (که با آنها ارتباط دارند) نسبت میدهند؛ ولی با آنها قطع رابطه نمی کنند. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت منفعل – مهاجم به نفرت خود بیشتر از رضایت خویش وابسته هستند و ممکن است هرگز ندانند برای لذت بردن خود چه چیزی میخواهند.
ویژگی اصلی اختلال شخصیت اسکیزوتایپال یا اسکیزوتایپی،افکار،ادراک،ارتباط و رفتارهای بیگانه و دوامدار توصیف شده است.اگرچه این حالات و بیگانگیها به آن حد هستندکه مورد توجه واقع شوند،ولی تا آن حد شدید و جدی نیستند که بتوان تشخیص اسکیزوفرنی را بر آنها گذاشت.
افکار عجیب در این افراد میتواند فرد را به صورت خرافاتی بودن فوق العاده یا به صورت شخصی مهم و به ویژه مورد توجه دیگران جلوه گر سازد.