فرسودگی شغلی چیست؟

سایت دکتر جعفر دارابی

(روانشناس و استاد دانشگاه)

تلفن مطب تهران ۴۴۰۳۰۷۱۹

فرسودگی شغلی یا (Burnout) به حالتی گفته می‌شود که افراد در زندگی کاری خود احساس خستگی، پوچی و ناتوانی دارند. این احساس ممکن است با علائم جسمی و روحی همراه باشد و و گاهی زندگی فرد را با اختلال مواجه کند. اگر شما هم از کارتان لذت نمی‌برید و میل به انزوا و کناره‌گیری دارید یا دچار استرس  هستید به احتمال زیاد دچار فرسودگی شغلی شده‌اید؛ مشکلی که آن را با افسردگی مقایسه می‌کنند.

فرسودگی شغلی واکنشی در برابر استرس شغلی طولانی مدت یا مزمن است و با سه مشخصه می‌توان آن را شناخت: فرسودگی، بدبینی و احساس کاهش توانایی حرفه‌ای.

 استرسی که منجر به فرسودگی شغلی می‌شود اگرچه تا حد زیادی ناشی از وجود مشکلی در محل کار شما است؛ اما استرس زندگی شخصی نیز می‌تواند بر میزان فرسودگی شغلی بیافزاید. هرچند در این میان نباید تاثیر ویژگی‌های شخصیتی و الگوهای فکری، کمال‌گرایی و بدبینی را نیز دست کم گرفت.

اگر از شغل‌تان متنفر هستید، از رفتن به سرکار می‌ترسید و کار شما رضایت‌تان را جلب نمی‌کند به احتمال زیاد به فرسودگی دچار هستید، اما این تنها نشانه‌های این مسئله نیست.

علائم فرسودگی شغلی

1. بیگانگی با فعالیت‌های مرتبط با کار: افرادی که فرسودگی شغلی را تجربه می‌کنند، کارشان را استرس‌زا و ناامیدکننده می‌دانند. آنها ممکن است نسبت به شرایط کاری‌شان یا افرادی که با آنها کار می‌کنند بدبین شوند. همچنین ممکن است از نظر عاطفی از کارشان فاصله بگیرند و نسبت به آن بی‌حس شوند.
2. علائم جسمی: استرس مزمن که یکی از نشانه‌های فرسودگی است می‌تواند منجر به بروز سردرد، معده درد یا مشکلات روده شود.
3. فرسودگی هیجانی: فرسودگی شغلی، عدم توانایی مقابله با مشکلات و احساس خستگی را به دنبال دارد. افراد در چنین حالتی انرژی لازم برای کار کردن ندارند. در مراحل اولیه ممکن است شما کمبود انرژی داشته باشید و بیشتر روزها احساس خستگی کنید و حتی دچار ترس شوید. اما همه چیز به همینجا ختم نمی‌شود. ممکن است خوابتان آشفته شود و به همان اندازه که خسته هستید نتوانید بخوابید. حتی اضطراب ممکن است آنقدر جدی شود که در توانایی‌های شما اختلال ایجاد کند.
4. کاهش عملکرد: فرسودگی شغلی به طور عمده بر روی وظایف روزمره در محل کار یا خانه تاثیر می‌گذارد. افراد دچار فرسودگی نسبت به انجام کارها احساس منفی دارند، تمرکز کردن برایشان سخت است و اغلب فاقد خلاقیت هستند. همچنین این دسته از افراد میل به انزوا و کناره‌گیری از مسئولیت‌ها دارند و از کاری که می‌کنند لذت نمی‌برند.

درمان فرسودگی شغلی

 درمان فرسودگی شغلی شامل مراحل گوناگون است.شناخت درمانی و هیپنوتراپی بهترین روش درمان برای کاهش اثرات فرسودگی شغلی است.