استعاره درمانی شکلی از درمانهای غیر مستقیم و ناخودآگاه است.در این روش درمانی داستانی در حالت خلسه به سوژه ارایه میشود که یک معنای ضمنی دارد و سوژه باید با کنکاش ذهنی مفهوم آنرا پیدا کند..در واقع استعاره روشی در مقابل تلقین مستقیم است..(دکتر دارابی)..
یک نمونه از استعاره..
“یک استاد مجرب کُشتی،صاحب فرزند پسری میشود که از ابتدای تولد، تنها یک دست داشت. کودک به طور مادرزادی دست راست نداشت. اگرچه از نظر خیلی ها نداشتن یک دست، مانع بزرگی برای موفقیت های آتی محسوب می شد، اما پدر تصمیم گرفت فرزند خود را به گونه ای آموزش دهد که تبدیل به قهرمان کُشتی شود؛ بنابراین از سال های ابتدای کودکی، اقدام به آموزش او نمود اما فقط یک فن را به او یاد داد. همین طور که کودک بزرگ و بزرگ تر می شد، آن فن را تمرین می کرد؛ تا جایی که در اجرای آن، مهارت کامل یافت. در خلال تمرین ها، هر وقت از پدر می خواست فن جدیدی به او یاد دهد، در پاسخ می شنید:«تو تنها به همین یک فن نیاز داری و باید آن را خیلی خوب یاد بگیری.» خلاصه کودک با فراگیری آن فن، بزرگ شد و تبدیل به جوان قدرتمندی گردید که البته فقط یک دست داشت. زمان مسابقات جهانی کشتی فرا رسید و پدر گفت:«اکنون زمان شرکت در مسابقات است.»پسر پاسخ داد:«من تنها یک دست دارم و نمی توانم بر حریفانم که از موهبت هر دو دست برخوردارند، غلبه کنم.»پدر گفت:«تو نسبت به سایر حریفان، یک برتری بزرگ داری، بنابراین با خیال راحت در مسابقات شرکت کن، من فنی را به تو آموزش داده ام که موجب پیروزی ات خواهد شد.»جوان در مسابقات شرکت کرد و در کمال شگفتی و تنها با همان یک فن، حریفان را یکی پس از دیگری شکست داد. در پایان، وقتی به مقام قهرمانی رسید، از پدر پرسید:«من که فقط از یک فن استفاده کردم و تنها یک دست داشتم، چطور توانستم بر حریفان قدَری که فن های مختلف را بلد بودند و از هر دو دست شان استفاده می کردند، غلبه کنم؟» پدر پاسخ داد:«فنی که تو به کار بردی، تنها یک بدل داشت و حریفان فقط به یک صورت می توانستند آن را خنثی کنند. آنان برای خنثی کردن فن، حتماً باید دست راست تو را می گرفتند و به سمت خود می کشیدند و مزیّت تو این بود که دست راست نداشتی! “
بنابراین هیچ کس نتوانست فن را خنثی کند و تو در تمامی نبردها پیروز شدی. گاهی چیزی که ما سال ها آن را نقطه ی ضعف خود می دانستیم، اگر به درستی استفاده شود، می تواند نقطه ی قوت و برتری مان باشد.»
همه ی انسان ها- بزرگ و کوچک- از شنیدن قصه و حکایت لذت می برند. ما دوست داریم داستان زندگی های دیگران را بشنویم و از اتفاقاتی که برای آنان افتاده، پند بگیریم. به طور معمول، بیش ترین درخواست که یک کودک از والدین خود دارد، این است که:«برام یه قصه بگو!»
در کتاب آسمانی «قرآن کریم»، برای انتقال مفاهیم اخلاقی، به کرّات از قصه و حکایت استفاده شده است. به نظر می رسد خداوند حکیم، قصه را مؤثرترین روش آموزش می داند. در ادبیات پُربار فارسی نیز موارد زیادی از کاربرد استادانه ی استعاره، حکایت، لطیفه و قصه دیده می شود. کلیله و دمنه، هزار و یک شب، منظومه ی موش و گربه، مثنوی معنوی، گلستان سعدی و… از آن جمله اند.
همه ی ما برای یادگیری روش ها و مهارت های صحیح زندگی و اجتناب از ارتکاب اشتباه ها، نیازمند آموزش و نصیحت هستیم. اما اغلب مردم، شنیدن نصیحت ها و توصیه های مستقیم را دوست ندارند. با دریافت غیرمستقیم پند و اندرز، مقاومت هایی که معمولاً هنگام شنیدن نصیحت در فرد فعال می گردد، کنار گذاشته شده و شخص، آن ها را بدون مقاومت و به راحتی می پذیرد؛ بنابراین بهترین راه انتقال مفاهیم، بیان غیرمستقیم آن ها در استعاره، حکایت و داستان است:
بهتر آن باشد که سرّ دلبران گفته آید در حدیث دیگران!
استعاره (Metaphor) در لغت به معنی عاریه گرفتن است و منظور، استفاده از وجه تشابه دو کلمه یا دو موضوع برای بیان مفهوم مورد نظر است. برای نمونه، وقتی به کسی می گوییم:«سنگدل»، می دانیم دِل نمی تواند از جنس سنگ باشد اما نامهربانی و انعطاف ناپذیری قلب او را به سنگ تشبیه کرده ایم و یا زمانی که می گوییم:«دل مادر، دریای عطوفت و مهربانی ست.» عظمت و فراوانی مهر مادری را به بزرگی دریا تشبیه نموده ایم. این ها نمونه هایی از استعاراتی ست که در گفت و گوهای روزمره به کرات استفاده می شوند.
حکایت (Parable)، داستان کوتاهی ست که در آن، موضوعات اخلاقی و اجتماعی، با ظرافت و دقت بیان شده؛ مانند حکایات نقض و زیبایی که در «گلستان سعدی» می خوانیم.
قصه (Tale) نیز این امکان را می دهد که با جزئیات کامل، ماجراهایی را تبیین و تشریح نمایم.
استفاده از استعاره، حکایت و قصه، از مؤثرترین روش های روان درمانی و هیپنوتراپی ست.«دکتر میلتون اریکسون»، هیپنوتراپیست برجسته، به کرات و با استادی تمام، از بیان قصه در جریان هیپنوتراپی بهره می جست. وقتی فردی در حالت هیپنوتیزمی قرار می گیرد، سه ویژگی از خود نشان می دهد: تمرکز، کاهش آگاهی محیطی و تلقین پذیری؛ بنابراین زمانی که فرد در حالت هیپنوتیزمی قرار دارد، تمرکزش بر مطالب دریافتی، بیش تر می شود و محیط اطراف، کم تر توجه او را جلب می کند و در نتیجه نمی تواند موجب پرت شدن حواس اش شود. از سوی دیگر، سوژه ی هیپنوتیزم شده، مطالب دریافتی را بدون مقاومت ها و انتقادهای معمول می پذیرد. در واقع در حالت هیپنوتیزمی، مطالب دریافتی در لایه های عمیق ذهن، ثبت، ضبط و حک می شود. همین ویژگی هاست که هیپنوتیزم را به یکی از مؤثرترین ابزارها در روان درمانی تبدیل کرده است.
چرا قصه درمانی تحت هیپنوتیزم، تا آن حد مؤثر است؟
داستان ها چنان چه خوب طراحی و بیان شوند، می توانند سوژه را کاملاً مجذوب خود نمایند؛ بنابراین ضمن عمیق تر نمودن خلسه ی هیپنوتیزمی، با ایجاد تمرکز بالا، به درک کامل موضوع نیز کمک می کنند.
فرد با شنیدن یک داستان، به طور خودکار، ارتباطی بین ماجرای آن و زندگی خویش برقرار می کند و نکته ی مهم و اصلی حکایت را براساس زندگی خصوصی خود دریافت می نماید.
داستان می تواند دیدگاه جدیدی در فرد ایجاد کند، عقاید نو و کارآمد را در ذهن او بکارد و راه های مختلف حل مشکل را نشان دهد.
استعارات و حکایات، توانایی های فرد را به او یادآوری می کنند و موجب افزایش اعتماد به نفس اش می شوند.
به دلیل غیرمستقیم بودن انتقال مفاهیم، مقاومت های خودآگاه و ناخودآگاهِ سوژه فعال نمی شوند و مطالب بدون نقد موشکافانه و فارغ از سوگیری ها و خطاهای شناختی، در عمیق ترین لایه های ذهن پذیرفته می شوند.
با توجه به گستردگی مفاهیم در استعارات و حکایات، هر فردی به فراخور موقعیت و مسأله ی خویش، بردشت خاص خود را خواهد داشت.
استعارات و قصه ها را می توان از بین داستان های موجود در ادبیات، انتخاب و یا آن ها را به فراخور نیاز سوژه طراحی نمود. یک درمانگر مجرب، قادر است با طراحی و ارائه ی صحیح یک استعاره یا داستان، مفاهیم درمانی لازم را در اعماق ذهن سوژه جایگزین نماید و تغییرهای مثبت و پایداری در ساختار فکری او ایجاد کند. این روش بسیار مؤثر درمانی، در هر دو گروه کودکان و بزرگ سالان، متناسب با نیازهای شان، قابل استفاده است.
استفاده از سایت پورتال ایمن
هیپنوتیزم-هیپنوتیزم درمانی-رواندرمانی-هیپنوآنالیز-هیپنوتیزم درمانی در تهران-متخصص هیپنوتیزم در تهران-هیپنوتراپیست-هیپنوتراپی در تهران.هیپنوتیزم-هیپنوتیزم درمانی-رواندرمانی-هیپنوآنالیز-هیپنوتیزم درمانی در تهران-متخصص هیپنوتیزم در تهران-هیپنوتراپیست-هیپنوتراپی در تهران.هیپنوتیزم-هیپنوتیزم درمانی-رواندرمانی-هیپنوآنالیز-هیپنوتیزم درمانی در تهران-متخصص هیپنوتیزم در تهران-هیپنوتراپیست-هیپنوتراپی در تهران.هیپنوتیزم-هیپنوتیزم درمانی-رواندرمانی-هیپنوآنالیز-هیپنوتیزم درمانی در تهران-متخصص هیپنوتیزم در تهران-هیپنوتراپیست-هیپنوتراپی در تهران.هیپنوتیزم-هیپنوتیزم درمانی-رواندرمانی-هیپنوآنالیز-هیپنوتیزم درمانی در تهران-متخصص هیپنوتیزم در تهران-هیپنوتراپیست-هیپنوتراپی در تهران.هیپنوتیزم-هیپنوتیزم درمانی-رواندرمانی-هیپنوآنالیز-هیپنوتیزم درمانی در تهران-متخصص هیپنوتیزم در تهران-هیپنوتراپیست-هیپنوتراپی در تهران.
متاسفم! ارسال دیدگاه بسته شده است.